środa, 26 lutego 2014

Umysły zwierząt, czy zwierzęta mają świadomość? Donald R. Griffin



Rok: 2003
Tytuł oryginału: Animal Minds. Beyond Cognition to Consciousness
Wydawnictwo: GWP
Stron: 318
Oprawa: Twarda
Wymiary: 170x240

Książka Griffina stanowi doskonały wykład jego poglądów, a zarazem prawdziwe kompendium wiedzy na temat roli świadomości i procesów poznawczych w sterowaniu zachowaniami wielu gatunków zwierzęcych.

Każdy zainteresowany tematyką świadomości , jak i zachowaniami (zwłaszcza, jeśli w przyszłości planuje zająć się tym zawodowo) powinien wpisać sobie tę książkę na listę obowiązkową.

Jest to bogaty przegląd dotychczasowych badań nad zachowaniami zwierząt przeróżnych gatunków (od niższych kręgowców zaczynając, na naczelnych kończąc). Osobom nie przywykłym do czytania naukowej literatury może być ciężko, ale tylko z początku. Wraz z kolejnymi kartami lektury, odkrywając kolejne zaskakujące mechanizmy zachowań, sposoby zdobywania pokarmu, ochrony potomstwa czy komunikacji społecznej zwierząt, przyzwyczajamy się do języka. Każdy rozdział zawiera ponadto krótkie podsumowanie najważniejszych treści i wniosków odnoszących się do poparcia lub podania w wątpliwość kwestii świadomości u zwierząt. Bogata bibliografia (kilkanaście stron) z pewnością ucieszy tych, którzy będą mieli ochotę dotrzeć do oryginalnych artykułów i badań, wspomnianych w książce.

Spis treści:

  • Przedmowa
  • Wstęp
  • Co przemawia za tym, że zwierzęta posiadają świadomość?
  • Argumenty przeciw i ich ograniczenia
  • Poszukiwanie pokarmu
  • Drapieżnictwo
  • Sztuka budowania
  • Narzędzia i pułapki
  • Kategorie i pojęcia
  • Fizjologiczne wskaźniki myślenia
  • Komunikacja jako dowód myślenia
  • Komunikacja symboliczna
  • Podstęp i manipulacja
  • Delfiny i małpy
  • Filozoficzne i etyczne znaczenie świadomości zwierząt
  • Naukowe znaczenie świadomości zwierząt
  • Bibliografia
  • Indeks nazwisk
  • Indeks rzeczowy
Wybrane cytaty:

Problemem rozważanym w tej książce jest zakres, w jakim zwierzęta inne niż ludzie także doświadczają czegoś w rodzaju znanych nam subiektywnych odczuć i świadomych myśli.

W niniejszy, poprawionym i rozszerzonym wydaniu Umysłów zwierząt przedstawiam to, co wiadomo na temat umysłowości zwierząt (łącznie z procesami poznawczymi rozpatrywanymi na poziomie przetwarzania informacji w układzie nerwowym) i subiektywnej, świadomej świadomości.

Jeśli naukowcy dostrzegają szansę badań w obszarach, które omawiamy w tej książce, będą mogli zająć się gromadzeniem obiektywnych wniosków, dzięki którym zmniejszy się nasza ignorancja dotycząca problemu, jak to jest być określonym zwierzęciem żyjącym w danych warunkach.

Zakres i natura świadomości niezliczonych gatunków zwierząt, z którymi dzielimy naszą planetę, to fundamentalna i niezwykle ważna kwestia naukowa, która dopiero zaczyna budzić zainteresowanie, na jakie zasługuje.

Tak jak ludzka mowa i komunikaty niewerbalne dostarczają nam wiedzy na temat tego, co myślą i czują inni ludzie, tak samo interpretacja i analiza komunikatów zwierząt może stać się-mówiąc obrazkowo-bramą do zwierzęcych umysłów.

Poziom zakłopotania wielu naukowców samą wzmianką o świadomości u zwierząt sam w sobie stanowi temat zasługujący na głębsze zbadanie.

Zasadnicza różnica między świadomością człowieka a zwierząt tkwi prawdopodobnie w ich treści.

Należy zakładać, że zwierzęta mają świadomość, jeśli jej nie mają, to takie założenie w niczym nie szkodzi.

Komunikacja zwierząt jest o wiele bogatsza, niż kiedyś sądziliśmy, a bariera odgradzająca nas od treści zwierzęcych komunikatów przestanie istnieć, gdy nauczymy się ich słuchać.

Zwierzęta zdają się myśleć w kategoriach: "jeśli...to...": "jeśli będę tu kopać, to znajdę jedzenie" lub "jeśli schowam się do nory, to ta istota mnie nie zrani".

Zwierzęta to coś więcej niż metabolizm i ruch. One działają, to znaczy robią różne rzeczy spontanicznie, same z siebie.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz